Khát vọng phát triển theo tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị 

>>> Xem bài viết trong Đặc san Đại học Bách khoa Hà Nội TẠI ĐÂY

Quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp về đột phá phát triển giáo dục đại học

Nghị quyết số 71-NQ/TW được Bộ Chính trị ban hành ngày 22/8/2025 là văn kiện chiến lược tiếp nối Nghị quyết số 29-NQ/TW năm 2013, nhưng mang tính đột phá mạnh mẽ, coi giáo dục là động lực trung tâm cho phát triển quốc gia, đặt mục tiêu xây dựng nền giáo dục hiện đại, công bằng, tinh hoa, đáp ứng yêu cầu của nền công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế. 

Về giáo dục đại học, quan điểm của nghị quyết chỉ rõ “Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo phải bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức và thể chế. Tạo đột phá về nguồn lực, động lực và không gian mới cho phát triển giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng; bảo đảm Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, lấy đầu tư công dẫn dắt, thu hút nguồn lực xã hội cho hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân.” Nghị quyết đặt mục tiêu nâng tầm các cơ sở giáo dục đại học thực sự trở thành các trung tâm nghiên cứu, sáng tạo, khởi nghiệp của quốc gia và của vùng vào năm 2030. 
 

Hướng đến mục tiêu trên, Nghị quyết số 71 khẳng định “Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của tổ chức đảng, nhất là vai trò người đứng đầu cấp uỷ trong các cơ sở giáo dục. Không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế). Thực hiện bí thư cấp uỷ kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục.”

Như vậy có thể khẳng định rằng mô hình quản trị, điều hành của các cơ sở giáo dục đại học, bao gồm ĐHBK Hà Nội, sẽ có sự thay đổi đột phá trong thời gian tới. Việc tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của tổ chức đảng không làm giảm quyền tự chủ đại học, mà tái định nghĩa tự chủ trong khuôn khổ bảo đảm thống nhất giữa tự chủ chuyên môn, học thuật và định hướng chính trị, xã hội, tự chủ gắn với sứ mạng của cơ sở giáo dục. Đây cũng là cơ sở để đột phá trong công tác cán bộ, thu hút và nuôi dưỡng nhân tài, tái cơ cấu bộ máy tổ chức của cơ sở giáo dục theo hướng tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả, làm tiền đề cho bước phát triển đột phá giáo dục - đào tạo. 

Bước chuyển lớn về quản trị cơ sở giáo dục đại học này cũng sẽ phát huy cơ chế tập trung dân chủ của tổ chức cơ sở đảng, ủy ban kiểm tra đảng ủy và các cơ chế kiểm soát quyền lực. Bên cạnh đó, đảm bảo nâng cao vai trò quản lý nhà nước đối với giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng theo đúng sứ mạng, tầm nhìn của mỗi cơ sở giáo dục.

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 71, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 281/NQ-CP ngày 15/9/2025 về chương trình hành động của Chính phủ; Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Chương trình hành động kèm theo Quyết định số 2811/QĐ-BGDĐT ngày 10/10/2025. Tại kết luận số 197-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng ngày 03/10/2025, Đảng ủy Chính phủ được giao chỉ đạo hướng dẫn cụ thể việc tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của tổ chức đảng, nhất là vai trò người đứng đầu cấp ủy trong các cơ sở giáo dục. Ngoài ra, theo dự kiến Nghị quyết của Quốc hội và Luật Giáo dục đại học sửa đổi được ban hành trong tháng 11-12/2025 sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng đưa Nghị quyết số 71 vào cuộc sống.

Cập nhật Chiến lược phát triển ĐHBK Hà Nội trong tình hình mới

Tinh thần của Nghị quyết số 71 cũng như 4 nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị ban hành gần đây (Nghị quyết số 57, 59, 66, 68) là các nghị quyết của hành động, nghị quyết thay đổi tư duy để đột phá phát triển. “Bộ ngũ” nghị quyết này là nền tảng quan trọng để giáo dục đại học cất cánh.
 

ĐHBK Hà Nội được quy hoạch thành một trong những đại học trọng điểm quốc gia về kỹ thuật công nghệ tại Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 27/2/2025 của Thủ tướng Chính phủ. Quyết định số 663/QĐ-TTg ngày 25/3/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án "Phát triển Đại học Bách khoa Hà Nội thuộc nhóm các cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á" thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị. Căn cứ các quyết định quan trọng trên, ngày 16/6/2025, ĐHBK Hà Nội ban hành Chiến lược phát triển ĐHBK Hà Nội giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn 2045 tại Nghị quyết số 24/NQ-ĐHBK.

Với sứ mạng “Phát triển con người, đào tạo nhân lực chất lượng cao; nghiên cứu khoa học, sáng tạo công nghệ và chuyển giao tri thức, phục vụ tốt nhất xã hội và đất nước.” ĐHBK Hà Nội lấy quan điểm “Một Bách khoa Hà Nội - ONE HUST” tinh, gọn, hiệu quả làm tôn chỉ cho mọi hoạt động bên trong và giải trình với bên ngoài bằng danh tiếng đào tạo và nghiên cứu xuất sắc, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo kết nối và văn hóa người Bách khoa.
 

5 mục tiêu phát triển đến 2035 của ĐHBK Hà Nội được thể hiện ở Hình 3. Trong đó mục tiêu nổi bật thể chế hóa tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW là mô hình tiên phong trong liên kết 3 nhà (Nhà nước, Nhà trường, Doanh nghiệp) tiến tới xây dựng đại học đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Tiếp nối Quyết định số 663/QĐ-TTg, tại Thông báo số 45-TB/TGV ngày 30/9/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng về kết luận của Tổ Giúp việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ĐHBK Hà Nội được lựa chọn là một trong 4 đại học được đầu tư trọng điểm làm hình mẫu cho hệ thống giáo dục đại học. Thông báo số 45-TB/TGV định hướng nhiều mục tiêu, chỉ tiêu phát triển mới, thách thức, đòi hỏi ĐHBK Hà Nội, người Bách khoa phải đặt mình trong bối cảnh mới để có cách làm mới, tư duy mới, dám đột phá để phát triển và đạt được kỳ vọng của Đảng và toàn xã hội.

Thay vì đặt các chỉ tiêu phát triển đến năm 2035 theo Chiến lược phát triển đã được ban hành, chúng ta phải hiệu chỉnh thành các chỉ tiêu phát triển thách thức đến 2030 trong bối cảnh mới với kỳ vọng nguồn lực đầu tư tài chính vượt trội từ ngân sách Nhà nước:

+ Về đội ngũ: 85% giảng viên có trình độ tiến sĩ; 30% giảng viên có chức danh giáo sư, phó giáo sư; 10% giảng viên, nhà khoa học, chuyên gia đến từ nước ngoài.

+ Về đào tạo: 60% tổng số chương trình đào tạo giảng dạy bằng tiếng Anh; đào tạo sau đại học (kỹ sư chuyên sâu, thạc sĩ, tiến sĩ) chiếm 30% quy mô người học; tỷ trọng đào tạo tiến sĩ chiếm 40% quy mô đào tạo sau đại học; 60% sinh viên đạt năng lực bậc 6 theo khung năng lực số; 10.000 kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ trong các ngành phục vụ phát triển công nghệ chiến lược và công nghiệp trọng điểm.

+ Về Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo: 20% tổng doanh thu của đại học được dùng để chi cho khoa học, công nghệ, ĐMST và chuyển đổi số; thu hút 50 triệu USD kinh phí đầu tư cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và ĐMST; 30 PTN nghiên cứu, 08 Fablab, 15 nhóm nghiên cứu mạnh; 10 doanh nghiệp khởi nghiệp thành công, được định giá tối thiểu 200 triệu USD; 02 công bố WoS, Scopus/giảng viên /năm; 30 bằng độc quyền sáng chế, giải pháp hữu ích/năm; mỗi năm tạo ra 50 doanh nghiệp Start-up/ DN KHCN. Thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu châu Á; 01 lĩnh vực được xếp hạng 100 thế giới.

+ Về chuyển đổi số: Hạ tầng mạng, hạ tầng trung tâm dữ liệu đạt chuẩn an toàn thông tin theo cấp độ 3; 100% thủ tục hành chính cho giảng viên và sinh viên được tổ chức dưới dạng các dịch vụ trực tuyến liên thông, toàn trình (tương đương cấp độ IV); Triển khai thành công nền tảng đại học số theo mô hình MOOC, 90% tỉ lệ học liệu số các học phần lý thuyết, bài tập cập nhật trên hệ thống; 100% người học thường xuyên sử dụng hệ thống; 1.000.000 người học tham gia học tập trên nền tảng.
Các nhóm nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chiến lược phát triển cũng cần được điều chỉnh một cách phù hợp với các mục tiêu và chỉ tiêu phát triển thách thức ở trên. Trong đó bao gồm các đề án, dự án lớn gắn với các nhiệm vụ và giải pháp đột phá.

Nhiệm vụ và giải pháp đột phá chiến lược của ĐHBK Hà Nội

5 nhiệm vụ và giải pháp đột phá chiến lược ĐHBK Hà Nội quyết tâm triển khai thực hiện bao gồm: 

1. Đột phá hoàn thiện thể chế nội bộ, giải quyết các nút thắt

Nhiều điểm nghẽ, nút thắt trong thể chế nội bộ đã được xác định trong Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ ĐHBK Hà Nội lần thứ XXXI, trong đó bao gồm các điểm nghẽn lớn như cơ chế tài chính; cơ chế thúc đẩy khoa học công nghệ và ĐMST; cơ chế phân cấp phân quyền gắn với trách nhiệm; cơ chế đầu tư, hợp tác; cơ chế nuôi dưỡng và thu hút nhân tài. Đây là thời điểm quan trọng để triển khai thực hiện. Động lực cống hiến của đội ngũ, động lực phát triển của một tổ chức luôn gắn với môi trường và thể chế nội bộ, Nghị quyết số 66-NQ/TW là kim chỉ nam để triển khai thực hiện đột phá này.

2. Đột phá đào tạo trình độ cao, tạo nguồn nhân lực chiến lược

Đào tạo và nghiên cứu tại một đại học trọng điểm nhất định phải gắn với chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Đào tạo, phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được Nghị quyết số 57-NQ/TW xác định là một trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Chuyển dịch từ đào tạo trình độ đại học sang đào tạo sau đại học là thông lệ quốc tế và thực tiễn để sáng tạo tri thức, sáng tạo công nghệ cho một quốc gia tự cường.
 

3. Đột phá trong thu hút và nuôi dưỡng nhân tài gắn với hợp tác quốc tế

Nhân tài được coi là động lực cốt lõi. Quan tâm, nuôi dưỡng đội ngũ cán bộ, giảng viên thông qua môi trường học thuật mở, quốc tế hóa; tôn trọng và khuyến khích sáng tạo gắn với nền tảng quản trị chia sẻ, tạo cơ hội để mỗi cán bộ, giảng viên được chủ động tham gia vào mọi hoạt động của đại học, bao gồm tham gia xây dựng chính sách nội bộ, định hình tầm nhìn, chiến lược phát triển của tổ chức. Chính sách thu hút và nuôi dưỡng hấp dẫn là cơ sở quan trọng để tập hợp nhân tài, nền tảng để hướng tới sáng tạo và làm chủ công nghệ lõi, công nghệ chiến lược.

4. Đột phá hiện đại hóa hạ tầng, khuôn viên và cơ sở vật chất

Hiện đại hóa đại học là một trong những nhiệm vụ bắt buộc để nâng tầm trình độ công nghệ, môi trường học thuật và nâng tầm chất lượng đào tạo và nghiên cứu. Hạ tầng, khuôn viên và cơ sở vật chất hiện đại cũng là yếu tổ quyết định trong thu hút và nuôi dưỡng nhân tài. Đào tạo trình độ cao và làm chủ công nghệ lõi, công nghệ chiến lược nhất thiết phải dựa trên nền tảng các phòng thí nghiệm hiện đại, trung tâm nghiên cứu xuất sắc.

5. Đột phá xây dựng mô hình liên kết 3 nhà thúc đẩy hệ sinh thái ĐMST

Là một đại học kỹ thuật và công nghệ, mô hình liên kết 3 nhà vừa là nền tảng, vừa là mục tiêu để hình thành tổ hợp đại học đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, nơi doanh nghiệp và đại học gắn kết hữu cơ với nhau dưới sự bảo trợ và dẫn dắt của Nhà nước. Khi mô hình liên kết 3 nhà được hình thành và phát triển mạnh, sản phẩm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mới có cơ hội để thị trường hóa và mang lại giá trị cho xã hội, mang lại nguồn thu và danh tiếng cho đại học.

Với chủ đề “Đoàn kết hành động - Bản lĩnh tiên phong - Đột phá tư duy - Phát triển vững mạnh”, Đại hội Đại biểu đảng bộ ĐHBK HN lần thứ XXXI vào tháng 6/2025 đã thể hiện rõ tâm thế, bản lĩnh, quyết tâm và khát vọng của người Bách khoa trong bối cảnh mới, bối cảnh đất nước đang chuẩn bị bước sang kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh và tự cường. Trong giai đoạn sắp tới, thách thức dành cho ĐHBK Hà Nội và người Bách khoa là rất lớn nhưng cũng là cơ hội lịch sử để chúng ta thể hiện bản lĩnh, uy tín và năng lực tập trung trí tuệ, tư duy và cách làm mới, dám đột phá để phát triển.