Đại học Bách khoa Hà Nộihttps://hust.edu.vn/uploads/sys/logo-dhbk-1-02_130_191.png
Thứ năm - 19/06/2025 00:22
Sinh viên ngành Kỹ thuật Hạt nhân, ĐHBK Hà Nội khóa 59, tốt nghiệp năm 2019
Quốc hội vừa quyết định nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt cho dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận. Cùng đó, Chính phủ đang thực hiện tổng lực, đồng bộ các giải pháp, trong đó có sự chuẩn bị nguồn nhân lực để xây dựng, đưa nhà máy điện hạt nhân đầu tiên vào vận hành trong các năm 2030 - 2031.
“Khi nghe tin Việt Nam khởi động lại dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận sau 8 năm tạm dừng, chúng tôi rất vui mừng. Tôi và các đồng nghiệp từng trải qua giai đoạn hết mình đào tạo, chuẩn bị nhân lực cho nhà máy điện hạt nhân, rồi đột ngột ngành bị “đóng băng”. Tuy nhiên, lãnh đạo Đại học vẫn kiên định duy trì đào tạo, các giảng viên trong Khoa vẫn tâm huyết giảng dạy, NCKH lĩnh vực này vì tin sẽ có ngày điện hạt nhân được tiếp tục. Và ngày đó đã đến…” - PGS. Nguyễn Văn Thái, Phó Trưởng Khoa Vật lý kỹ thuật, Đại học Bách khoa Hà Nội, chia sẻ.
Giữ lửa ngành học thiết yếu với phát triển kinh tế đất nước
Tháng 5/2025, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án "Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035". Mục tiêu của đề án là đến 2030 đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực phục vụ nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, với tổng số 3.900 người trình độ đại học (kỹ sư, cử nhân) và trình độ cao đẳng, trong đó có 670 người được đào tạo ở nước ngoài. Các thế hệ cán bộ ngành Kỹ thuật Hạt nhân, ĐHBK Hà Nội
Bộ GD&ĐT phân công Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST) cùng 10 cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam thực hiện đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035.
PGS. Nguyễn Văn Thái cho biết: Trước đây, theo Quyết định số 1558 của Thủ tướng năm 2010 phê duyệt Đề án "Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử” năm 2010, Đại học Bách khoa Hà Nội là 1 trong 3 cơ sở trọng điểm (cùng với Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHQG Hà Nội) và Trường Đại học Đà Lạt) tham gia xây dựng chương trình đào tạo nhân lực phục vụ chiến lược phát triển điện hạt nhân. Chương trình đào tạo Kỹ thuật hạt nhân (mã ngành PH2) của Bách khoa Hà Nội được xây dựng công phu, tham khảo các mô hình tiên tiến trên thế giới với sự đóng góp của các chuyên gia từng được đào tạo tại Nga, Hàn Quốc, Hungary.
Dù sau đó Chính phủ tạm dừng Đề án 1558, nhiều trường dừng tuyển sinh, thậm chí bỏ ngành Kỹ thuật hạt nhân, Đại học Bách khoa Hà Nội vẫn kiên định duy trì chương trình đào tạo, giữ vững đội ngũ, cập nhật chương trình phù hợp với nhu cầu ứng dụng hạt nhân trong y tế, nông nghiệp, môi trường… Sinh viên ĐHBK Hà Nội thực tập tại Lò phản ứng Hạt nhân Đà Lạt
Có thể thấy, Đại học Bách khoa Hà Nội không chỉ quan tâm chất lượng đầu vào và quy mô tuyển sinh mà còn rất chú trọng tuyển những ngành cần cho sự phát triển lâu dài của đất nước. Nhà trường chung tay cùng Chính phủ và các ban/ngành tạo sự cân đối trong việc phát triển ngành nghề, đặc biệt là những ngành thiết yếu, góp phần vào sự phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước, thực hiện trách nhiệm xã hội của một đại học kỹ thuật đầu ngành.
“Đội ngũ cán bộ giảng dạy Khoa Vật lý Kỹ thuật, Đại học Bách khoa Hà Nội vẫn tiếp tục giảng dạy, nghiên cứu, duy trì năng lực trong lĩnh vực đào tạo nhân lực ngành điện hạt nhân. Đó là cách hơn 1 thập kỷ qua chúng tôi gìn giữ ngọn lửa cho một ngành học không ‘hot’ nhưng lại cực kỳ cần thiết cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước” - PGS. Nguyễn Văn Thái khẳng định. Một số trang thiết bị phục vụ đào tạo và nghiên cứu lĩnh vực Kỹ thuật Hạt nhân tại ĐHBK Hà NộiBách khoa đã sẵn sàng
Ngược dòng lịch sử, từ năm 1970 - 2008, Đại học Bách khoa Hà Nội đã đào tạo chuyên ngành Kỹ thuật hạt nhân (thuộc ngành Vật lý Kỹ thuật) nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội trong tất cả các lĩnh vực kinh tế, đời sống và môi trường, đặc biệt chú trọng phát triển ứng dụng Kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp.
Chương trình đào tạo ngành Kỹ thuật hạt nhân được thiết kế theo định hướng chuyên sâu về ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, với hai chuyên ngành chính là Kỹ thuật Năng lượng hạt nhân (phục vụ đào tạo nhân lực chương trình điện hạt nhân) và Kỹ thuật hạt nhân ứng dụng (phục vụ đào tạo nhân lực đáp ứng nhu cầu xã hội).
Hiện nhân lực tham gia đào tạo liên quan trực tiếp đến Kỹ thuật hạt nhân gồm: 1 phó giáo sư, 6 tiến sĩ, 7 thạc sĩ, hầu hết được đào tạo tại các nước có nền khoa học công nghệ hạt nhân tiên tiến như Hàn Quốc, Nhật Bản,… Dự kiến năm nay, Khoa tiếp tục tuyển thêm 1 - 2 giảng viên mới, hướng tới xây dựng một đội ngũ khoảng 20 tiến sĩ để đảm đương nhiệm vụ đào tạo nhân lực trình độ cao cho ngành điện hạt nhân.
Ngoài ra, Khoa Vật lý Kỹ thuật còn nhiều cán bộ có năng lực đào tạo và nghiên cứu các lĩnh vực gần và hỗ trợ đào tạo nhân lực Kỹ thuật hạt nhân (74 cán bộ, trong đó có 2 giáo sư, 18 phó giáo sư và 44 tiến sĩ). ĐHBK Hà Nội nhận thiết bị tài trợ từ Hungary
Tháng 3/2025, báo cáo Bộ GD-ĐT về việc cung cấp số liệu xây dựng Đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết: Đối với ngành Kỹ thuật hạt nhân, Nhà trường đã được viện trợ và đầu tư thiết bị từ quốc tế: Dự án tài trợ của Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế IAEA (2004); Dự án vay vốn của Ngân hàng thế giới (2006); Thiết bị tài trợ từ chính phủ Hungary (2014). Các thiết bị này đã được đưa vào sử dụng trong công tác đào tạo và NCKH, góp phần đắc lực để đảm bảo chất lượng đào tạo và thực hành cho sinh viên. Năm 2024, Đại học Bách khoa Hà Nội đã trang bị mới PTN Đo đạc Bức xạ theo đề án nâng cao cơ sở vật chất phục vụ đào tạo của Đại học.
Với tầm nhìn dài hạn, Đại học Bách khoa Hà Nội đã xây dựng và duy trì quan hệ hợp tác quốc tế vững chắc trong lĩnh vực hạt nhân, đặc biệt với các đối tác từ Nga - quốc gia có kinh nghiệm hàng đầu thế giới trong xây dựng và vận hành nhà máy điện hạt nhân. Từ năm 2006 đến nay, Bách khoa Hà Nội đã ký kết hợp tác với các trường đại học và cơ sở nghiên cứu danh tiếng như: Đại học Năng lượng Moskva (MPEI); Đại học Nghiên cứu Hạt nhân Quốc gia MEPhI; Viện Liên hiệp Nghiên cứu Hạt nhân Dubna, … Đoàn chuyên gia từ Viện Liên hợp Nghiên cứu Hạt nhân Dubna và các thầy cô, sinh viên ĐHBK Hà NộiĐoàn chuyên gia từ Viện Liên hợp Nghiên cứu Hạt nhân Dubna giảng bài cho sinh viên ĐHBK Hà NộiThỏa thuận hợp tác toàn diện giữa ĐHBK Hà Nội và VINATOM về đào tạo Kỹ thuật Năng lượng Hạt nhân từ năm 2006.
Cùng đó, Bách khoa Hà Nội còn hợp tác toàn diện với Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (VINATOM) - đơn vị đầu ngành về nghiên cứu và ứng dụng công nghệ hạt nhân trong nước.
“Chúng tôi đã đề xuất mô hình hợp tác ba bên: VINATOM - HUST - một đối tác quốc tế (Nga, Mỹ, Hàn Quốc…), xây dựng chương trình đào tạo riêng cho ngành điện hạt nhân. Có thể bắt đầu bằng 2 năm đào tạo nền tảng trong nước (gồm kỹ thuật và tiếng nước ngoài), sau đó gửi sinh viên sang học tập và thực hành 2 năm tại nhà máy điện hạt nhân của đối tác” - PGS. Thái cho biết.
Hiện để đào tạo nguồn nhân lực phục vụ Dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, Đại học Bách khoa Hà Nội đã có sẵn nền tảng vững chắc về nhân lực, cơ sở vật chất; sẵn sàng bổ sung khi có đơn đặt hàng cụ thể từ phía đơn vị sử dụng nhân lực là các nhà máy điện hạt nhân trong tương lai. Khóa đào tạo về Công nghệ Điện Hạt nhân Nhật Bản tại ĐHBK Hà Nội với sự phối hợp tham gia của Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam và chuyên gia Nhật Bản được tổ chức thường niên từ năm 2006 đến nay.Sinh viên ĐHBK Hà Nội tham quan Nhà máy điện Hạt nhân tại Nhật Bản.Chờ “gió Đông” từ đơn vị vận hành
Theo các chuyên gia, việc đào tạo nhân lực cho ngành điện hạt nhân không chỉ là trách nhiệm của các cơ sở đào tạo bởi đây là một ngành đặc thù, đào tạo khi có đơn đặt hàng rõ ràng từ 2 chủ đầu tư tiềm năng cho nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).
Để thu hút học sinh tài năng học về điện hạt nhân và cam kết gắn bó lâu dài, cơ sở đào tạo cần có sự liên kết chặt chẽ với EVN và PVN để xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu của nhà máy về công nghệ, quy trình, vận hành,... Việc này đảm bảo sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể đáp ứng ngay yêu cầu công việc, tránh tình trạng “thừa thầy thiếu thợ” hoặc sinh viên ra trường không có việc làm.
“Bách khoa Hà Nội đã sẵn sàng, chỉ chờ “gió Đông” từ đơn vị vận hành” - PGS. Thái nhấn mạnh.
Cùng ngành Kỹ thuật hạt nhân (PH2) và Vật lý kỹ thuật (PH1), việc phát triển điện hạt nhân cần nguồn nhân lực CLC của nhiều ngành Kỹ thuật mà Đại học Bách khoa Hà Nội đang đào tạo, gồm các ngành: Kỹ thuật điện (EE1), Kỹ thuật Điều khiển & Tự động hóa (EE2, EE-E8, EE-EP ); Hóa học (CH2) và Kỹ thuật Hóa học (CH1); Kỹ thuật nhiệt (HE1); Kỹ thuật cơ khí (ME2); Công nghệ thông tin (IT-E6, IT-E7, IT-EP), Kỹ thuật Vật liệu (MS1).
